Powróć do: Zabytki

Jeruzal

  • Zespół kościoła parafialnego p.w. św. Wojciecha, w skład którego wchodzi kościół drewniany z 1757-1758 r., Mauzoleum Floriana Cieszkowskiego z 1798 r., drewniana dzwonnica z drugiej połowy XVIII w. oraz murowana plebania z początku XX w.,
  • Relikt średniowiecznego miejskiego układu przestrzennego w postaci prostokątnego rynku o wymiarach 100 na 120 m, usytuowanego na przecięciu głównych dróg,
  • Budynek dawnego Urzędu Gminy z początku XX w.,
  • Cmentarz parafialny z pierwszej połowy XIX w.,
  • Piętnastowieczny cmentarz przykościelny

Wieś Żeliszew od niepamiętnych czasów należała do mazowieckiej rodziny Żeliszewskich, od której pochodzi jej nazwa. Zaś lokacja miasta Żeliszew nastąpiła w 1533 r. staraniem właścicieli ziemskich Oborskich. Lokację poprzedziło erygowanie parafii Żeliszew w 1532 r. W związku z założeniem parafii wybudowano pierwszy kościół drewniany, który uległ zniszczeniu. Na jego miejscu, w latach 1757-1758 wzniesiono nowy kościół, który z małymi zmianami w trakcie przebudowy w XIX w., przetrwał do dnia dzisiejszego. Jego fundatorem był ówczesny wojewoda mazowiecki - Kazimierz Rudziński. W połowie XVIII w. Żeliszew zmienił nazwę na Jeruzalem, skróconej później do Jeruzal. Miejscowość zyskała sławę dzięki kręconemu tam serialowi „Ranczo” i jest obecnie centrum życia kulturalnego mieszkańców południowej części gminy, bogatym w symbole, z zachowanym układem urbanistycznym i zabytkowym zespołem sakralnym, którego panorama zostaje dodatkowo wypełniona przez wiejskie budownictwo drewniane.